Bibliografia od 1990r., od habilitacji
Adam Jan Karpiński (ur.1949). Prof. nadzw., dr. hab.
Kolokwium habilitacyjne zdał w 1990r., na podstawie rozprawy: Próba rekonstrukcji przesłanek teoretycznych Marksowskiej koncepcji kultury i religii.
Za swoich mistrzów i pedagogów uważa: prof. Mirosława Nowaczyka, prof. Andrzeja Nowickiego, prof. Stanisława Kozyra-Kowalskiego, prof. Władysława Pałubickiego, prof. Józefa Borgosza.
W pracy naukowej, dotyczącej ontologii bytu społecznego, weryfikuje hipotezę o wyczerpaniu się dotychczasowego, ideologicznie obowiązującego, podmiotowo przedmiotowego paradygmatu naukowego, o czym świadczy powszechnie konstatowany kryzys kultury współczesnej. Uważa, że zaistniały realne warunki dla myślenia o świecie i działania podmiotowo podmiotowego. Wymaga to jednak filozoficznego wysiłku współczesnego człowieka ukierunkowanego na tworzenie nowej filozofii, nowej utopii. Postulat ten realizuje poprzez tworzenie sofiologii – jako filozofii przyszłości.
Wydał, m. in.,: Zarys historii filozofii (Słupsk 1997); Wstęp do socjologii (Gdańsk 2000); Kryzys kultury współczesnej, (Gdańsk 2003, 2004); Wstęp do socjologii krytycznej (Gdańsk 2006, 2009), Prywatna własność środków produkcji. Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego (Gdańsk 2010); Słownik pojęć filozoficzno-socjologicznych (2000; 2007); Wstęp do nauk o mądrości. Część pierwsza, Gdańsk 2015.
Adam Jan Karpiński, born on 26 May 1949 in Strzelin, Wrocławskie voievodship. In 1979, graduated from Pedagogical Faculty of the Military Political Academy. In the same year, Karpiński commenced to work in the Military Naval Academy taking the post of assistant, assistant professor and senior lecturer at the Philosophy Faculty. In 1985, defended Doctor of Philosophy thesis while in 1990 graduated from post-doctoral degree with the defended dissertation entitled: "Attempt to reconstruct Marx' theory of culture".
Karpiński's masters and respected pedagogues include professor Mirosław Nowaczyk, professor Andrzej Nowicki, professor Stanisław Kozyr-Kowalski, professor Władysław Pałubicki and professor Józef Borgosz.
Karpiński is a philosopher and sociologist. In his scientific research focused on ontology of social existence, he tries to verify the hypothesis on exhaustion of to-date, ideologically binding subjective and objective scientific paradigm. Its perceived result constitutes a generally ascertained crisis of contemporary culture. There have occurred realistic conditions for thinking about the world and subjective and objective action. This, however, requires philosophical effort of contemporary human focused on creating a new philosophy which would be radically different to the existing philosophy of Western Europe. This stipulation is performed in the form ophiology created thereby, which can constitute the philosophy of the future.
This constitutes the thread of studies over classical German philosophy, social philosophy, Polish and Russian philosophies. The latter Karpiński uses for formulating the contemporary Slavic idea which the author considers indispensable for implementing the anthropic principle.
Karpiński published: Zarys historii filozofii (1997) [Introduction to the history of philosophy], Wstęp do socjologii (2000) [Introduction to sociology], Słownik pojęć filozoficzno-socjologicznych (2000) [Dictionary of philosophy and sociology terms], O kryzysie kultury współczesnej uwag kilka (2000) [A few comments about the crisis of contemporary culture]; Kryzys kultury współczesnej (2003) [Crisis of contemporary culture]; Wstęp do socjologii krytycznej (2006) [Introduction to critical sociology]; Prywatna własność środków produkcji. Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego (2010) [Private ownership of means of production. From patricide to prodigal son], as well as over a hundred articles in Poland and abroad. Karpiński was the co-editor and member of the Programme Board of the first editions of Miscellanea. Anthropologica et Sociologica. Karpiński initiated the creation of and was the editor of the first Issue of Słupsk Philosophy Studies.
Prof. UG, dr hab. Adam Karpiński
Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa
Uniwersytet Gdański
Informacja o dorobku naukowym
od 1990 roku, po habilitacji
I. Książki wydane
1. Próba rekonstrukcji przesłanek teoretycznych Marksowskiej koncepcji kultury i religii, Wyd. AMW, Gdynia 1990, s. 313.
2. Zarys historii filozofii, Słupsk 1997, s. 217; ISBN 83– 85834-13-4.
3. Filozoficzne podstawy wychowania. Rękopis trzech wykładów akademickich, Słupsk 1997, s. 91.
4. Skrypt: Wstęp do socjologii, Wyd. PUH, „Gdynika – Fakt”, Gdańsk 2000, ISBN 83-86748-0502, s. 442.
5. A. Karpiński, J. Kojkoł, Filozofia. Zarys historii, Gdynia 2000, s. 319. Recenzenci: prof. dr hab. W. Pałubicki, prof. dr hab. Z. Stachowski. ISBN 82-87280-29-1.
6. O kryzysie kultury uwag kilka, Gdańsk 2000, rękopis powielony, s. 96.
7. Słownik pojęć filozoficzno – socjologicznych, wyrazów obcych i wyrażeń powszechnie stosowanych, Wyd. PUH „Gdynika – Fakt”, Gdańsk 2000, s. 200.
8. A. Karpiński, Kryzys kultury współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003, s. 168, ISBN 83-72326-103-6; wyda. II, Gdańsk 2004, recenzent: Mirosław Nowaczyk.
9. A. Karpiński, Jakiej filozofii Polacy potrzebują?, Gdańsk 2004, s. 54, materiał powielony.
10. A. J. Karpiński, Słownik pojęć filozoficzno – socjologicznych, wyrazów obcych i wyrażeń powszechnie stosowanych, Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2005, ISBN 83-89762-02-1, s. 255.
11. A. J. Karpiński, Wstęp do socjologii krytycznej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2006, s. 350, recenzent: dr Piotr Pawliszak, ISBN 83-89762-07-2.
12. A. J. Karpiński, Prywatna własność środków produkcji. Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego, Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2010, ISBN 978-83-89762-30-6, s. 150, recenzent: Dr Ryszard Zagłoba.
13. A. J. Karpiński, Wstęp do sofiologii. Część pierwsza, Gdańsk 2012, s. 313, adres internetowy: http://sofia.kar.strony.ug.edu.pl/ ;
14. A. J. Karpiński, Prywatna własność środków produkcji. Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego, Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2013, ISBN 978-83-89762-48-1, s. 156, recenzent: Dr Ryszard Zagłoba. Wydanie drugie, uzupełnione.
15. The private ownership of means of production. From parricide do the prodigal son, recenzent: dr Ryszard Zagłoba, Tłumaczenie Sebastian Dama, Gdańsk 2015, s. 156, ISBN 978-83-89762-51-1, wydanie drugie uzupełnione.
16. Wstęp do nauk o mądrości. Część pierwsza, Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk 2015, recenzent prof. dr hab. J. Kojkoł, s. 398; ISBN 978-63-89762-65-8.
17. Świat nazwany. Słownik pojęć filozoficzno – socjologicznych, s. 794, WWW.adamkarpinski.pl
II. Redakcja książek – czasopism
18. W. Tyloch, Opowieści mędrców Talmudu, wstępem i słownikiem
opatrzył W. Pałubicki, Wydawnictwo Feniks, Gdynia 1993.
19. „Miscelanea. Anthropologica et Sociologica”, nr 1, 2, 3, 4, Gdańsk 1992,
1993, 1994, 1995, Gdańsk – Koszalin 1996.
20. Andrzej Nowicki, Filozofia masonerii. U progu siódmego tysiąclecia,
Gdynia 5997, s. 374, ISBN 83-86748-17-6.
21. Wychowanie dla przyszłości. Materiały na konferencję zorganizowaną
przez Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Słupsku i Akademię
Marynarki Wojennej w Gdyni, Gdynia 1997, s. 267.
22. Filozofia wychowania a nowożytne przemiany religijne, Słupsk 1997.
ISBN 83-87006-66-1.
23. Wychowanie dla przyszłości, Słupsk 1998, s. 400, ISBN 83-87006-
27-0.
24. „Słupskie Studia Filozoficzne”, nr 1. Słupsk 1998, s. 330, ISSN
0208-7251.
III. Publikacje o zasięgu międzynarodowym
25. Martin Luther – Betwen the Subjectivity and Objektivity of the
Human Being, (w: ) Reinhard Golz, Wolfgang Mayrhofer (eds.)
Luther and Melanchton in the Educational Thuoght in Central and
Easteen Europe, Münster 1998, s. 23-29, ISBN 3-8258-3490-5.
26. Slawianskaja kultura i odnomiernaja kultura Zapada,
(w:) Sławianskaja cywilizacija: geopoliticzeskije perspiektiwy,
Izdatielstwo „Duchownoje Proswieszczenije”, Sankt-Petersburskij
Analiticzeskij Centr Geopolitiki 2000, s. 26-33.
27. Słowianskij tip obszciestwiennych otnoszenij, „Obrazowanije w re
gionach Rosji i SNG”, 2000, nr 3 (11), s.54-56.
28. Słowianskij tip obszczestwiennych otnoszenij, (w: ) Materiały VI –
go Słowianoewrazyjskogo kongressa „Geopoliticzeskije itogi XX
wieka i Christianstwo – 2000”, Moskwa 2000, s. 19-25.
29. Idea słowiańska. Pomiędzy słowianofilstwem a akcydentalizmem,
(w: ) Sławianstwo: nacjonalnyj i regionalnyj aspiekt. Moskwa 2001, s.
91 – 95.
30. Idea uniwersytetu XXI wieku, „Magazyn Literacki aha!” (Polish
Monthly Magazine, Vancouver, Canada), 2008, nr 150, s. 22-23.
31. Rosyjska idea na kanwie myśli M. Bierdiajewa, „Mieżdunarodnaja
Żizń”, nr 1, Wydawnictwo Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji,
edycja polska, 2014, http//Lang interiaffairs.ru/index,php/pl/strona-g-
wna/dyplomacja-narod…
IV. Publikacje o zasięgu ogólnopolskim
32. Pytanie o podmiotowy sens świata, (w: ) Religia i kultura, Gdynia
1991, s.25 – 33.
33. Pytanie o stalinizm, (w: ) Stalinizm w wojsku polskim w latach 1945
– 1956, Piła 1990, s.162 – 173.
34. Wybrane koncepcje w klasycznej amerykańskiej teorii kultury.
Rozwój problematyki i metod, „Miscellanea. Anthropologica et
Sociologica”, nr 2, Gdańsk 1993, s. 139 – 151.
35. Religie monoteistyczne a społeczeństwa rynkowe, „Przegląd
Religioznawczy”, nr 4, 1994, s. 27 – 37. ISSN 1230 – 4379.
36. Kościół po komunizmie, rec. J. Gowin, Kościół po komunizmie, IW
Znak. Kraków – Warszawa 1995; „Przegląd Religioznawczy”, nr 1,
1996, s.133 – 135.
37. Religia a wartości kultury. Próba interpretacji, „Miscellanea.
Anthropologica Sociologica”, nr 4, Gdańsk 1996, s. 35 – 44.
38. Problemy podmiotowości we współczesnej filozofii wychowania,
(w: ) Wychowanie dla przyszłości, Gdynia 1997, s. 69-77.
39. Kryzys kultury intelektualnej a współczesna filozofia wychowania,
(w: ) Filozofia wychowania a nowożytne przemiany religijne, Słupsk
1997, s. 269 – 281.
40. Wstęp. O potrzebie edukacji dla przyszłości, (w: ) Wychowanie dla
przyszłości, Gdynia 1997, s. 5-15.
41. Mit kryzysu kultury, (w: ) Mity. Historia i struktura mistyfikacji,
Poznań 1997, s. 20-29, ISBN 83-7112-181-4.
42. Kryzys kultury, „Słupskie Studia Filozoficzne”, nr 1, Słupsk 1998, s.
3 – 18.
43. Filozoficzne podstawy wychowania. Tezy tymczasowe, (w: ) Wy
chowanie dla przyszłości, Słupsk 1998, s. 379-198, ISBN 83-
87006-27-0.
44. Alijjan – Alijjan-Bal, (w: ) Leksykon religioznawczy, „Przegląd
Religioznawczy”, nr 1-2 (187-188), 1998, nr indeksu 371807, s. 29
45. Antu, tamże., s. 40-41.
46. Apsu, tamże, s. 48.
47. Arma, tamże, s. 53.
48. Aszera, tamże, s. 57.
49. Atum, tamże, s. 61.
50. Baal-Hadad, tamże, s. 65.
51. Baal-Zebub, tamże.
52. Balsamowanie (mumifikowanie), tamże, s. 69.
53. Bastet, tamże, s. 71.
54. Chonsu, tamże, s. 126.
55. Dagan, tamże, s. 142.
56. Data, tamże, s. 143.
57. Demitologizacja, tamże, s. 147.
58. Dewocja, tamże, s. 149.
59. Dumuzi, tamże, s. 168-169.
60. Enneady helipolitańskie, tamże, s. 186.
61. Fideizm, tamże, s. 202.
62. Gibil, tamże, s. 209.
63. Hadad, tamże, s. s. 220.
64. Harsafes, tamże, s. 223.
65. Hu, tamże, s. 241.
66. Istanu, tamże, s. 260.
67. Kerhet, tamże, s. 305.
68. Kumarbi, tamże, s. 385.
69. Filozofia podmiotowości. Problemy i metody, (w: ) Dylematy
współczesnego wychowania (filozofia – pedagogika – religia),
Gdynia 1999, s. 9-29, ISBN 83-87280-25-9.
70. Kultura słowiańska w rozwoju bytu społecznego, (w: ) Tradycje
duchowe Europy Środkowej i Wschodniej, Słupsk 1999, s. 17 – 23.
71. Dewiacyjne zjawiska młodzieżowe wyrazem uprzedmiotawiające-
go stanu bytu społecznego, (w: ) Psychospołeczne uwarunkowania
zjawisk dewiacyjnych wśród młodzieży w okresie transformacji
ustrojowej w Polsce, H. Machel, K. Wszeborowski (red.), Gdańsk
1999, ISBN 83-7017-881-2, s. 275-278.
72. Od recenzenta, (w:) Filozofia w dydaktyce akademickiej, Słupsk
2000, s. 130-136, ISBN 83-912568-6-3.
73. Treści demokracji współczesnej. Możliwości i zagrożenia proce
sów integracyjnych, (w:) Wschód – Zachód. Płaszczyzny integra-
cji, Gdynia, 2001, s. 7-15.
74. Filozofia przyszłości (w:) Człowiek i kultury. Liber amicorum.
Studia poświęcone Profesorowi Mirosławowi Nowaczykowi pod
redakcja Zbigniewa Stachowskiego, Warszawa – Tyczyn 2001, s.
359 – 385. ISBN 83-911271-3-3; ISBN 83-87876-20-8.
75. Cyberkultura a wychowanie. Czy informatyzacja bytu społecznego
jest wyzwaniem dla wychowania? (w: Edukacja wobec różnorod-
ności, Gdynia 2001, s. 11-17, ISBN 83-87280-45-3.
76. Edukacja dla przyszłości. Problemy i metody, (w: ) Dokąd
zmierzasz człowieku? Model edukacji dla przyszłości, Warszawa
2001, s. 71 – 89.
77. Kryzys kultury współczesnej. Możliwości jego przezwyciężenia,
(w: ) Wyzwania moralne XXI wieku, Warszawa 2000, s. 87-95,
ISBN 83-86031-84-0.
78. Aktualne i możliwe treści demokracji współczesnej, (w: ) Filozo-
fia a demokracja, Poznań 2001, s. 241-251, ISBN 83-913958-5-5
79. Kultura słowiańska a jednowymiarowa kultura Zachodu, „Acta
Polono-Ruthenica, VI, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko –
Mazurskiego, Olsztyn 2001, s. 183 - 191
80. Wartości a wzrastanie człowieka w swoim człowieczeństwie, (w: )
Eduakcja wobec wartości, J. Kojkoł, P. Przybysz (red. Naukowa,
Gdynia 2002, s. 19 – 26, ISBN 83-87280-47-X.
81. Jakiej filozofii Polacy potrzebują?, głos w dyskusji, „Universitas
Gedanensis”, Gdańsk 2004, nr 28, Wyd. Pomorskie Towarzystwo
Filozoficzno – Teologiczne, s. 141 – 157.
82. Bogactwo człowieka, „Forum Myśli Wolnej. Krakowski Magazyn
Racjonalistów”, Kraków 2004, s. 25 – 27.
83. Recenzja A. Tichonowa autoreferatu kolokwialnego głoszonego w
czasie obrony dysertacji habilitacyjnej z socjologii nt.:
Teoretyczno-metodologiczne podstawy socjologii kierowania jako
samodzielnej dyscypliny naukowej. Kolokwium odbywało się na
Uniwersytecie w Petersburgu w 2000r.
84. Recenzja rozprawy doktorskiej mgr M. Głogoczowskiego nt.:
Filozofia społeczno polityczna Noama Chomsky’ego, s. 150 +
XXXIV s. załączników, UŚ Katowice, 2003 r.
85. Nadzieje i obawy Unii Europejskiej – super państwa XXI wieku,
referat wygłoszony na Konferencji naukowej zorganizowanej w
Gdańskiej Wyższej Szkole Administracji, Gdańsk, 9 maja 2005 r.,
„Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji, Ze-
szyt nr 1, rok 2005, wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Ad-
ministracji, Gdańsk 2005, s. 49 – 59.
86. Kultura słowiańska w rozwoju bytu społecznego (w:) Polska i jej wschodni
sąsiedzi, Tom 6, pod red. A. Andrusiewicza, Wydawnictwo
Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2005, s. 259 - 260.
87. Przywództwo a administrowanie, (w: ) „Miscellanea. Anthropologica
et sociologica. Bezdomność”, nr 7, Gdańsk 2006, s. 105 – 115.
88. O syntetyzmie moralnym, rękopis w języku ros. s. 34.
89. O nową filozofię ochrony środowiska naturalnego, (w: ) Globalne i
regionalne problemy ochrony środowiska, Zbior. W. Polak, T.
Noch (red. naukowa), Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły
Administracji, Gdańsk 2006, s. 37 – 51.
90. O potrzebie kształcenia w warunkach kryzysu kultury współczesnej,
„Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji,
Zeszyt nr 2, Gdańsk 2006, s. 49 – 69.
91. Filozofia współczesna – uwagi krytyczne, „Zeszyty Naukowe
Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji”, Zeszyt nr 3, rok 2006,
s. 77 – 112.
92. Mądrościowy syntetyzm moralny – filozofią wychowania XXI wieku,
(w:) Człowiek w sieci zniewolonych dróg, Z. Kosyrz (recenzent), M.
Jędrzejko, W. Bożejewicz (red.), Wydawca: Akademia Humani-
styczna im A. Gieysztora, Pułtusk 2007, s. 75 – 80.
93. O potrzebie filozofii mądrościowej, (w: ) Obrazy społeczeństwa. Wy-
brane aspekty polskiej rzeczywistości społecznej, Beata Bykowska,
Anna Kwaśniewska, Monika Mazurek (red.), Fundacja Rozwoju
Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007, s. 25 – 39.
94. O uniwersyteckim wzrastaniu człowieka w jego człowieczeństwie,
„Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji”, Ze-
szyt nr 5, Gdańsk 2007, s. 65 – 87.
95. Próby przezwyciężenia Rozumu Europejczyka w filozofii słowiańskiej,
(w: ) Granice Europy. Granice Filozofii. Filozofia a tożsamość
Rosji, Włodzimierz Rydzewski i Leszek Augustyn (red.), Wydaw-
nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007,
ISBN 978-83-233-2270-2, s. 241 – 251.
96. Etyka w organizowaniu zespołów ludzkich, (w: ) Problemy
zarządzania we współczesnych organizacjach. Teoria i praktyka,
Zbior. W. Polak, T. Noch (red.), Wyd. Gdańskiej Wyższej Szkoły
Administracji, ss. 16, Gdańsk 2008, ISBN 978-83-89762-14-6.
97. Administracja publiczna w spełnianiu Dobra Wspólnego, „Zeszyty
Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji”, Zeszyt nr 6,
Gdańsk 2008, ss. 24, ISSN 1896-2505.
98. O współczesną pedagogikę moralną, „Zeszyty Naukowe Koszalinskiej
Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych”, nr 1, Koszalin
2008, ss. 16, ISSN 1898 – 9438.
99. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w polskim systemie oświatowo –
wychowawczym przykładem ruchu wzrastania człowieka w swoim
człowieczeństwie, „Zeszyty Naukowe Koszalińskiej Wyższej
Szkoły Nauk Humanistycznych”, nr 2, Koszalin 2008, ss. 14, Ko-
szalin 2008, ISSN 1898 – 9438.
100. Wybrane problemy funkcjonowania szkoły wyższej, (w: ) Wybrane
problemy funkcjonowania szkoły wyższej, zbior., A. Friedberg,
W. Mikołajczewska (red.), Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej
Szkoły Administracji, Gdańsk 2008, ISBN 978-83-89762-20-7, s.
26 – 43.
101. Krytycyzm, (w:) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak, J.
Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009, ISBN
978-83-60186-88-6, s. 156 – 158, recenzent: Z. Stachowski.
102. Myślenie, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak, J.
Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009, ISBN
978-83-60186-88-6, s. 183 – 186, recenzent: Z. Stachowski.
103. Natura ludzka, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak
J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009,
ISBN 978-83-60186-88-6, s. 199 – 201, recenzent: Z. Stachowski.
104. Obiektywizm, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak,
J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009,
ISBN 978-83-60186-88-6, s. 209 – 210, recenzent: Z. Stachowski.
105. Praca, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak,
J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009,
ISBN 978-83-60186-88-6, s. 242 – 244, recenzent: Z. Stachowski.
106. Społeczeństwo, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak,
J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009,
ISBN 978-83-60186-88-6, s. 287 – 289, recenzent: Z. Stachowski.
107. Subiektywizm, (w: ) Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak,
J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2009,
ISBN 978-83-60186-88-6, s. 296 – 297, recenzent: Z. Stachowski.
108. Efektywne zarządzanie organizacjami, (w: ) Efektywne zarządzanie
organizacjami. Teoria i praktyka, zbior. A. Friedberg, W. Mikołaj-
czewska (red.), Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej Szkoły Admini-
stracji, Gdańsk 2009, ISBN978-83-89762-21-4, s. 33 – 74.
109. G. Międlikowska (współautor), Utopijność utopii w filozofii i nauce
współczesnej, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej Szkoły
Administracji”, Zeszyt nr 7, rok 2008, ISSN 1896-2505, s. 60 –
102.
110. Racjonalność. Z powrotem do rzeczy, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej
Wyższej Szkoły Administracji”, Zeszyt nr 8, rok 2009,
ISSN1896-2505, s. 41 – 58.
111. Recenzja wydawnicza podręcznika akademickiego L. Miliana,
Socjologia gospodarki. Trzy wykłady programowe , dla Wydawnic-
twa Gdańskiej Wyższej Szkoły Administracji w Gdańsku, s. 5.
112. O potrzebie nowej filozofii, „Zeszyty Naukowe Koszalińskiej Wyższej
Szkoły Nauk humanistycznych”, nr 5, Koszalin 2010, s. 143 – 157,
ISSN 1898 – 9438.
113. Czy globalizacja może sprzyjać ochronie przyrodniczego środowiska
ludzkiego? (w:) Globalizacja a problematyka ochrony środowiska,
zbior. T. Noch, A. Wesołowska, Wydawnictwo Gdańskiej Wyższej
Szkoły Administracji, Gdańsk 2010,
ISBN 978 – 83 – 89762 – 28 – 3.
114. Systemy nie-ludzkiego świata, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Wyższej
Szkoły Administracji”, Zeszyt nr 9, Wydawnictwo Gdańskiej
Wyższej Szkoły Administracji, Gdańsk 2009, s. 31 – 51, recenzenci:
Z. Kordel; J. Żurek, ISSN 1896 – 2505.
115. Utopijność utopii w judeochrześcijańskim obszarze kulturowym, (w: )
Festiwal filozofii, t. 1. Utopia wczoraj i dziś, T. Sieczkowski, D.
Misztal (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 362
– 384; ISBN 978-83-7611-614-3.
116. Próba fenomenologicznego opisu bytu społecznego –
Attempt of phenomenological description of social being,
„Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Interdyscyplinarny Rocznik
Filozoficzno-Naukowy”, nr 16, Wydawnictwo Uniwersytetu
Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2010,
s. 117 – 133; ISSN 1234-4087.
117. Recenzja artykułu G. Cimka pt.: Uwarunkowania cywilizacyjne w
stosunkach Rosji i Unii Europejskiej zamieszczonego w: „Zeszyty
Naukowe. Publikacje z zakresu Europejskiej Integracji, Polityki i
Bezpieczeństwa”, Wydawnictwo Akademickie AMW, Gdynia
2010, s. 35 – 46; ISSN 0860-889X.
118. Recenzja artykułu G. Cimka pt: W labiryncie pojęć - przegląd definicji
globalizacji w literaturze „Zeszyty Naukowe. Publikacje z zakresu
Europejskiej Integracji, Polityki i Bezpieczeństwa”, Wydawnictwo
Akademickie AMW, Gdynia 2011.
119. Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego. O potrzebie idei
Bogoczłowieczeństwa w politologii współczesnej, (w:) Rozpad
ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Część 1. Federacja
Rosyjska, A. Jach (red.), recenzent prof. dr hab. G. Mazur,
Kraków 2011, s. 173 – 197, ISBN 978-83-7638-155-8.
120. O pożytku metody historyzmu analityczno-syntetycznego w myśleniu
o polityce, „Przegląd Geopolityczny”, Rok 2012, t. 5, s. 85
– 98.
121. Recenzja dla Redakcji „Colloquium” z 2012 roku, piśmie
wydawanym przy Wydziale Nauk Społecznych Akademii
Marynarki Wojennej artykułu Magdaleny Milczarek-Gnaczyńskiej
pt.: Humanizm Mieczysława Kozłowskiego a transpersonalizm
Gustawa Radbrucha, s. 10.
122. Elementy mojego świata, wystąpienie w Instytucie Filozofii, Socjologii
i Dziennikarstwa (marzec 2012), s. 10.
123. Trójkąt kaliningradzki. Obszar konstruowania nowych form społeczeństwa
przyszłości, „Geopolityka. Biuletyn analityczny Instytutu
Geopolityki”, nr 18 (9/2012) z 1 czerwca 2012, ISSN 1899-8216,
s. 2 – 7.
124. Dobro wspólne celem i kryterium słuszności działania administracji
publicznej, (w:) Wybrane problemy społeczno – gospodarcze i za
rządzania w administracji, W. Mikołajczewska, M. Fierek (red.
naukowa), Wydawnictwo GWSA, Gdańsk, 2011, s. 57 – 92.
Recenzent: prof. zw. dr hab. Z. Kordel, ISBN 978-83-89762-38-2.
125. Religijne artefakty kulturowe problemem metodologicznym analizy zjawisk
społecznych, „Zeszyty Naukowe Koszalińskiej Wyższej Szkoły
Nauk Humanistycznych”, Zeszyt nr 8. Problemy nauk
społecznych, Koszalin 2011, s. 59 – 69.
126. Miejsce kultury w teorii religii Karola Marksa, s. 15, wystąpienie na
seminarium naukowym w IF, s i D UG w dniu 18 grudnia 2012.
Materiał powielony.
127. Problem regionalizmu, (w:) Aspekty eksploatacyjne i gospodarcze
w energetyce lokalnej, Z. Kusto, T. Noch (red.), Wydawnictwo
GSW, Gdańsk 2012, s. 51 – 70. Recenzenci:
prof. zw. dr hab. Z. Kordel, prof. nadzw. dr hab. S. Gomułkowski,
ISBN 978-83-89762-40-5.
128. Elementy mojego świata, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej, nr
12, Rok 2012, Rocznik, ISSN 1896-2505, s. 159 – 172.
129. Recenzja dla Redakcji „Colloquium” z 2014 roku, piśmie
wydawanym przy WNHiS Akademii Marynarki Wojennej artykułu
Janusza Świniarskiego pt. Wpływ zmieniającej się przestrzeni spo-
łeczno-kulturowej na aksjologię sił zbrojnych, s. 20.
130. Kategorialny opis bezpieczeństwa zdrowia człowieka, (w:) Bezpieczeństwo
Zdrowotne człowieka. Wybrane problemy, M. Borkowski,
A. Wesołowska (red. naukowa), Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły
Wyższej, Gdańsk 2013, s. 9 – 42.
131. Postulowana koncepcja człowieka w globalizacyjnej, koniecznej ochronie
środowiska, (w:) Globalizacja i regionalizacja w ochronie
środowiska, Zbior. T. Noch, J. Szczuk, A. Wesołowska (red.
naukowa), Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk
2014, s. 80 – 90.
132. Mikołaja Bierdiajewa sens twórczości jako sens historii. Fotografia
jednego ujęcia, (w:) Festiwal filozofii, t. 6. Oblicza współczesności,
E. Starzyńska – Kościuszko, A. Kucner, P. Wasyluk (red.), Instytut
Filozofii UWM w Olsztynie, Olsztyn 2014, s. 503 – 515;
ISBN 978-83-60636-36-7.
133. Przemiany w istocie ludzkiej pracy jedną z przyczyn bezrobocia,
„Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, nr 13, rok 2013,
Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 299 – 324;
ISSN 1896-2505.
134. Marksa uwięźnięcie w kulturze przyczyną utopijności utopii
komunistycznej, „Nowa Krytyka. Czasopismo filozoficzne”, nr
30/31, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego,
Szczecin 2013, s. 289 – 318. ISSN 0867-647X.
135. Mądrość w konstytuowaniu krytyki religii, (w:) Społeczeństwo. Kultura.
Religia. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi
Stachowskiemu, J. Kojkoł, B. Guzowska, R. Wójtowicz, (red.),
Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 2015, s. 89 – 101.
136. Istota kapitału przeszkodą w społeczno-politycznej i kulturowej
integracji europejskiej. Hasło Sanów Zjednoczonych Europy, (w:)
X lat Polski w Unii Europejskiej – doświadczenia i perspektywy,
M. Borkowski, A. Friedberg (red.), GSW, Gdańsk 2014,
s. 99 – 108.
137. Religia a życie publiczne, „Przegląd Religioznawczy”, nr 3, 2014, s. 21
– 39.
138. Mir bez mudrosti, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, Tom 14
Gdańsk 2014, s. 173 – 181.
139. Pojęciowe i kategorialne treści nazwy „kobieta” i „zdrowie
kobiety”, (w:) Bezpieczeństwo zdrowotne kobiet w XXI wieku.
Wybrane problemy społeczno-prawne, zbior., M. Borkowski,
A. Wesołowska (red.), Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej,
Gdańsk 2015, s. 13 – 29.
140. Sztuka bycia człowiekiem. Człowiek wzrastający w swojej człowieczeńskości, (w:) Festiwal Filozofii. Tom 8. Filozofia i sztuka, E. Starzyńska-Kościuszko, A. Kucner, P. Wasyluk (red. naukowa), Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, Olsztyn 2016, s. 101 – 120.
141. Niedemokratyczny charakter stosunku człowieka do przyrody, do środowiska naturalnego, (w:) Globalizacja a regionalna ochrona środowiska,. T. Noch, W. Mikołajczewska, A. Wesołowska (red. naukowa), Wydawnictwo GSW, Gdańsk 2016, s. 55 - 76.
142. The philosophy Security, (w:) Security In the Couditions of bifurcation of the international System. Challenges for Policy and Education, M. Brodnicki, G. Cimek, D. Bień, Kyiv 2016.
143. Arystokratyczny socjalizm Platona. Nierówność jedności ludzkiej równości w ujęciu M. Bierdiajewa, „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, T. 16, Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk 2016, s. 113 – 132; ISSN 2300 – 9055.
144. Recenzja artykułu pt. Uniwersytet w okowach ideologii menadżeryzmu a pytanie o podmiot jako konstelację „efektów kształcenia” dla „Colloquium”, 2017 rok, Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.
145. Recenzja artykułu mgr Katarzyny Zeman pt.: RISK MAMAGEMENT BESED ON THE HUMAN FACTOE dla „Colloquium”, 2017 rok, Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.
146. Recenzja pracy na zamówienie Wydawnictwa Akademii Wychowania
Fizycznego w Gdańsku pt. Aspekty prozdrowotne w stylu życia osób
z różnym kapitałem społeczno-kulturowym (18.01. 2018).
147. Świat nazwany. Słownik pojęć filozoficzno-socjologicznych, wyrazów
obcych i wyrażeń powszechnie stosowanych. Gdańsk 2017, s. 803.
148. Mojość człowieczeńskości „drugiego oka”, w druku
V. Promocja doktoratów
149. Grażyna Cetys-Ratajska (nauczyciel akademicki - Politechnika
Koszalińska): Krytyka dziedzictwa romantycznego w twórczości Jana
Niepomucena Millera, obrona na Wydziale Filologiczno – Histo-
rycznym UG, Gdańsk 1998.
150. Krzysztof Sokołowski (nauczyciel akademicki WSP Słupsk): Rola
semantyki w kształtowaniu teorii podmiotowości, s.184, obrona na
WNS UG, Gdańsk 2000.
151. Gracjan Cimek (nauczyciel akademicki AMW w Gdyni): Czynniki
kształtujące współczesną Rosję jako państwo imperialne, WNS
UG, Gdańsk 2008.
152. Sebastian Dama: Nomadyczne środowisko wychowawcze na
przykładzie polskiej emigracji w Limerick w Irlandii, WNS UG,
Gdańsk 2015.
VI. Wygłaszane referaty w konferencjach naukowych
2010
Czy globalizacja może sprzyjać ochronie przyrodniczego środowiska ludzkiego? Referat wygłoszony na II Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt.: Globalizacja a problemy ochrony środowiska, Gdańsk 27 lipca 2010.
2011
Od ojcobójstwa do syna marnotrawnego. O potrzebie idei bogoczłowieczeństwa w politologii współczesnej, Międzynarodowa Konferencja naukowa nat.: Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla europy i świata, 30 listopada – 2 września 2011, UJ, Kraków.
Rewolucja, czy kontrrewolucja? A może hucpa? Przykład Polski. Międzynarodowa Konferencja Naukowa na UMCS w Lublinie, 8 czerwca 2012 roku nt.: Rewolucje społeczne.
2012
Miejsce kultury w teorii religii Karola Marksa, s. 15. Wystąpienie na seminarium naukowym w IF, SiD UG w dniu 18 grudnia 2012.
Miejsce religii w teorii kultury Karola Marksa, s. 25. Wystąpienie na konferencji naukowej NOWEJ KRYTYKI z cyklu" Filozoficzne źródła nowoczesnej Europy" pt. Karol Marks i metarializm historyczny, w Pobierowie w dniach 1-7 września 2012.
Elementy mojego świata. Wystąpienie w IF,S i D UG marzec 2012.
2013
Marksa ugrzęźnięcie w kulturze przyczyną utopijności utopii komunistycznej, s. 22. Wystąpienie na Konferencji naukowej „Nowej Krytyki” z cyklu Filozoficzne źródła nowoczesnej Europy pt.: Karol Marks i materializm historyczny, Pobierowo 13 – 19 czerwca 2013 r.
M. Bierdiajewa sens twórczości jako sens historii, s. 15. Wystąpienie na VI Festiwalu Filozofii, Olsztyn, 10-13 września 2013r.
Kategorialny opis bezpieczeństwa zdrowotnego człowieka, s. 15. Wystąpienie na Ogólnpolskiej Konferencji Naukowej organizowanej przez GSW w Gdańsku w dniu 11.10.2013r.
2014
Konferencja Naukowa nt.: Rynek pracy w województwie pomorskim i jego uwarunkowania gospodarcze i demograficzne. Organizator Gdańska Szkoła Wyższa, Gdańsk 16 maja 2014 r. Przygotowany referat nt.: Przemiany w istocie ludzkiej pracy jedną z przyczyn bezrobocia, nie był głoszony. Został zaś opublikowany w „Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej”, nr 13, rok 2013, Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, 299 – 324; ISSN 1896-2505.
Istota kapitału przeszkodą w społeczno-politycznej i kulturowej integracji europejskiej. Hasło Stanów Zjednoczonych Europy, s, 16. Wystąpienie na Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt.: X lat Polski w Unii Europejskiej - doświadczenia i perspektywy w dniu 23 maja 2014 r.
Myślenie symboliczno – religijne w życiu publicznym, s. 23. Wystąpienie na seminarium naukowym Religia w życiu publicznym. Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 25 – 26 czerwca 2014 r.
Postulowana koncepcja człowieka w globalizacyjnej, koniecznej ochronie środowiska, s. 10. Główny wykład konferencyjny na III Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt.: Globalizacja i regionalizacja w ochronie środowiska, Gdańska Szkoła Wyższa, Gdańsk 24 września 2014 r.
2015
VII ACADEMIC FORUM BRICS, Moscow, May 22-23. V. 2015 - uczestnik.
II Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt.: Bezpieczeństwo zdrowotne kobiet w XXI w., wygłoszony referat: Pojęciowe i kategorialne treści nazwy „kobieta” i „zdrowie kobiety”, Gdański Park Naukowo – Technologiczny, Gdańsk, 12 czerwca 2015 roku.
Członek Rady Programowej IV Międzynarodowego Kongresu Religioznawczego na temat: Religia a społeczno – polityczne przemiany współczesnego świata, Akademia Marynarki wojennej, 17 – 20 czerwca 2015. Prowadzenie panelu Religia a polityka.
2 – 4 września 2015 roku - Udział w VIII Festiwalu Filozofii na temat: Filozofia i sztuka. Wygłaszany referat: Sztuka bycia człowieczego. Uniwersytet Warmińsko-Mazurskiw Olsztynie.
2016
17 – 18 maja 2016 roku – Udział w I Międzynarodowej Interdyscyplinarnej Konferencji nt.: Współczesne Wyzwania Edukacji Ekologicznej. Wygłaszany referat: Nowa filozofia ekologiczna.
24 maj 2016 roku – udział w Konferencji naukowej nt.: Rozwój demograficzny województwa pomorskiego do 2035 roku – uwarunkowania i skutki. Uczestnik
6 – 9 września 2016 roku – Udział w IX Festiwalu Filozofii na temat: Filozofia i technika. Wygłaszany referat: Filozoficzność filozofii techniki – próba redefinicji człowieka. Uniwersytet Warmińsko – Mazurski w Olsztynie.
19 .X. 2016 – udział w IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat: Globalizacja a regionalna ochrona środowiska, Gdańsk. Referat wygłaszany: Nie-demokratyczny charakter stosunku człowieka do przyrody, do środowiska naturalnego”.
2017
7 czerwca 2017 roku – udział w Rektoracie Uniwersytetu Gdańskiego w dyskusji organizowanej na Międzynarodowej Konferencji z okazji 620 - lecia osadnictwa Tatarów w Polsce pt.: Wielka Tatarska Droga.
26. 10. 2017 r. wykład na temat: Światło mądrości w kulturze judeochrześcijańskiej, na „Wyspie skarbów” Gdańskiego Archipelagu Kultury, Gdańsk Sobieszewo, ul Turystyczna 3.
2018
22 maja 2018 roku – udział w Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat: Prawo jako zjawisko interdyscyplinarne. Wygłoszenie referatu nt.: Możliwe treści konstytucyjnego dobra wspólnego.
Konferencję zorganizował Wydział Nauk Społecznych Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk, ul. Biskupia Górka 24B.
7 czerwca 2018 roku udział w Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat: Relacje polsko białoruskie. Aspekty gospodarcze i badawczo – naukowe. Wygłoszenie referatu na wymieniony temat.
Konferencje zorganizowała GSW
VII. Doświadczenie zawodowe
Urodziłem się 26 maja 1949 roku w Strzelinie, woj. Wrocławskie. W 1966 roku, po skończeniu LO w Sochaczewie, wstąpiłem do Oficerskiej Szkoły Radiotechnicznej w Jeleniej Górze. Od 1969 roku pełniłem służbę zawodową w Marynarce Wojennej w Oliwie. W latach 1975 – 1979 studiowałem w Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. W czasie tych studiów byłem prof. dr hab. Mirosława Nowaczyka asystentem - wolontariuszem w Zakładzie Teorii Religii Instytutu Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Współredagowałem Studia Religioznawcze.
W latach 1979 – 1992 zatrudniony byłem w Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni pracując na stanowiskach: od asystenta do docenta w Instytucie Nauk Humanistycznych. Doktorat obroniłem w 1985 roku w Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. Przygotowałem rozprawę doktorką, pod kierunkiem prof. dr hab. Mirosława Nowaczyka, na temat: Znaczenie teorii religii Fryderyka Engelsa dla współczesnych kontrowersji ideologicznych. Recenzentami pracy byli: prof. dr hab. Józef Borgosz i prof. dr hab. Stanisław Kozyr – Kowalski. W 1990 roku zdałem kolokwium habilitacyjne w Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. Rozprawą habilitacyjną była praca pt.: Próbą rekonstrukcji przesłanek teoretycznych Marksowskiej koncepcji kultury i religii.
Za najważniejszych swoich mistrzów i pedagogów uważam: prof. dr hab. Mirosława Nowaczyka, prof. dr hab. Andrzeja Nowickiego, prof. dr hab. Stanisława Kozyra – Kowalskiego, prof. dr hab. Witolda Tylocha, prof. dr hab. Władysława Pałubickiego, prof. dr hab. Józefa Borgosza.
W 1993 roku zostałem zatrudniony na stanowisku profesora w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku. Zajmowałem tam kolejno stanowiska: Kierownik Zakładu Socjologii Religii; Dyrektor Instytutu Filozofii (do 1998 r.); instytutu, którego jestem współzałożycielem. W 1998 r. zostałem zatrudniony na stanowisku profesora w Uniwersytecie Gdańskim w Instytucie Filozofii i Socjologii. W 2001r. zacząłem wypełniać obowiązki Kierownika Zakładu Socjologii Wychowania w w/w instytucie. W 2016 roku, z dniem 1 października odszedłem z Uniwersytetu Gdańskiego stając się emerytowanym profesorem tego uniwersytetu.
Jestem filozofem i socjologiem. W pracy naukowej, skoncentrowanej wokół ontologii bytu społecznego i miejsca w nim człowieka, jednostki ludzkiej, weryfikuję hipotezę: wyczerpał się dotychczasowy, ideologicznie obowiązujący, podmiotowo – przedmiotowy paradygmat naukowy. Dostrzegalnym jego skutkiem jest powszechnie konstatowany kryzys kultury współczesnej. Zaistniały realne warunki dla myślenia o świecie i działania podmiotowo – podmiotowego. Wymaga to jednak filozoficznego wysiłku współczesnego człowieka ukierunkowanego na tworzenie nowej filozofii, radykalnie odmiennej od istniejącej filozofii Zachodnioeuropejskiej. Postulat ten realizuję w postaci tworzonej przez siebie sofiologii, która może być filozofią przyszłości. Owocem ostatnich kilku moich lat badań jest wydana przez Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej książka pt. Wstęp do nauk o mądrości. Część I, Gdańsk 2015.
Dlaczego jest to tylko Część I? A dlatego, że w wydanej pracy ograniczyłem się do kręgu filozofii zachodnioeuropejskiej. Początkowo miałem zamiar włączyć treści sofiologii Europy Wschodniej, szczególnie rosyjskiej. Ale wgląd w literaturę przedmiotu kazał mi odłożyć zebrane teksty i wydać je w przyszłości w odrębnym tomie, który będzie częścią drugą.
Nauce o mądrości podporządkowane są moje studia nad klasyczną filozofią niemiecką, filozofią społeczną, filozofią polską oraz rosyjską. Tę ostatnią wykorzystuję dla formułowania współczesnej idei słowiańskiej, którą uważam za niezbędną w urzeczywistnianiu na Ziemi zasady antropicznej.
Studia nad filozofią E. Kanta i K. Marksa i jego współtwórcy F. Engelsa pozwalają mi na konstatację, że m. in., przyczyną kryzysu kultury jest porzucenie ontologicznych treści klasycznej filozofii greckiej. Dalej pozostajemy z nierozwiązanym problemem „bycia”, co jest skandalem w filozofii, jak twierdzi M. Heidegger. Zajmując się tym, zaproponowałem w filozoficznym rozumieniu człowieka zastąpienie powszechnie używanego predykatu: człowieczeństwo kategorią zachowującą podstawę ontologiczną w jej rozumieniu, a mianowicie: człowieczeńskość.
Pomysł został zaczerpnięty od Platona i tłumacza jego tekstów Kazimierza Leśniaka, który za Symplicjuszem przedstawia Platona intuicję, dzięki której odnajdujemy w idei jej drugą stronę, za tą, przejawową – wmyślaną istotę. Otóż Platon w dyskusji z Antystenesem zapytuje: „Antystenesie, czy widzisz ideę konia?” Na co Antystenes odrzekł: „Mój Platonie, konia to ja widzę, ale idei konia (hippotes – jakby końskości) nie dostrzegam”. Na to Platon odrzekł: „Bo ty masz tylko jedno oko, którym konia można widzieć, ale nie masz jeszcze oka, którym się ogląda ideę konia”. Tę ideę konia wyraża pojęcie „końskość”; człowieka – „człowieczeńskość”[1].
Stąd kategoria „człowiek” opisuje trzy ontyczne rzeczywistości. (1) Ideę człowieka jako takiego. Tworzą go atrybuty: cielesność, potrzeby, działanie, celowość działania i stosunek społeczny. Elementy te są wartościami formalno – logicznymi. Ich konkretyzacja prowadzi nas do (2) człowieka będącego wartością formalno – symboliczną, czyli taką, na jaką stać ludzi w określonym czasie i miejscu geograficznym. (3) Te wartości są urzeczywistniane w ontogenezie tej, a nie innej jednostki ludzkiej w konkretnym miejscu stającej się filogenezy. Wartości te są „w dzieło wstępowaniem” (A. Nowicki).
W ostatnim okresie - równolegle do studiów filozoficznych – zająłem się socjologią administracji. Wgląd w literaturę przedmiotu pozwala mi zauważyć, że w Polsce nauka ta jest dopiero w procesie powstawania. Powszechnie w świecie Zachodnim uznaje się, że jej ojcem jest M. Webera (1864 – 1820). Z tej racji oraz uznając G. W. F. Hegla (1870 – 1831) podpowiedź, że wynik jest trupem, jeśli nie znamy drogi jego osiągania, koncentruję się na studiach nad Gospodarką i społeczeństwem. Zarysem socjologii rozumiejącej[2]. Czynię tak z powodu oczywistego. Socjologia administracji jest nauką w procesie tworzenia się, co konstatują także K. Motyka i R. Stec[3]. Zadaję pytanie: jakie treści elementów socjologii administracji można odnaleźć w ich pierwowzorach; treści, które przypisano jej w momencie tworzenia? Trzeba jednakże jeszcze wykonać kolejny krok badawczy, a mianowicie wskazać na treści, które dany element prezentuje sobą dzisiaj. Jest to zasada wystarczającej aktualizacji tradycji - totalnej macierzy[4].
Wydaje się, że M. Weber idzie tą drogą. Chce zrozumieć społeczeństwo, w którym żyje, które funkcjonuje w nieustannej zmianie. Dlatego w tytule swojego dzieła zamieszcza podtytuł: „zarys socjologii rozumiejącej”. Jeśli za F. Znanieckim przez socjologię będziemy rozumieć naukę o czynnościach i wartościach społecznych[5], to M. Webera jej definicja jest pewną jej konkretyzacją, jest zejściem na niższy poziom abstrakcji, a mianowicie uznaniem, że socjologia jest nauką, która dzięki interpretacji dąży do zrozumienia działania społecznego i przez to do przyczynowego wyjaśnienia jego przebiegu i skutków. Rozumienie to jest niezbędne dla tworzenia każdorazowego stosunku społecznego[6] na wszystkich poziomach jego konkretyzacji. Rozumienie to jest także niezbędne do odnajdywania treści i form możliwych, przyszłych stosunków społecznych i ich administracyjnej treści i formy.
Rozumienie jest tym wysiłkiem duchowym, umysłowym, w którym zabiegamy o poznanie przyczyn i właściwości tego, co się rozpatruje, tutaj życia społecznego, a w nim szczególnie działania innego człowieka. W rozumieniu chodzi nam o uchwycenie związków między byciem aktów ludzkiego wysiłku społecznego. We wskazanej pracy M. Weber jakby chciał sam sobie wytłumaczyć podjęte problemy, jakby pisał dla samego siebie, chcąc w przyszłości tworzyć poszczególne socjologie, np. socjologię religii, prawa itp.
Owocem moich studiów są „żywopisy”: Wyjątki, streszczenia Maxa Webera Gospodarki i społeczeństwa. Zarysu socjologii rozumiejącej, przełożyła i wstępem opatrzyła Dorota Lachowska, formowanez punktu widzenia socjologii administracji wykładanej w roku akademickim 2015/2016 oraz Słownik pojęć z socjologii administracji. Obie prace czekają na swoje opracowanie i wydanie w postaci podręcznikowej.
VII. Zatrudnienie w uczelniach niepaństwowych
W latach 1998 – 2005 roku pracowałem w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie. W latach 205 – 2014 prowadziłem zajęcia w Koszalińskiej Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych, a od 2002 roku w Gdańskiej Wyższej Szkole Administracji, obecnie Gdańskiej Szkole Wyższej.
Adam Jan Karpiński
./.
[1]Zob. Symplicjusz, In Arystotelis Categorias commentarium, Ed. C. Kalbfleisch, (w:) Comentaria in Arystotelis Graeca, t. 8, Berlin 1907, s. 66; cyt. za K. Leśniak, Platon, Seria Myśli i Ludzie, J. Legowicz (red.), Wiedza Powszechna 1968, s. 43.
[2]Zob. M. Weber, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przełożyła i wstępem opatrzyła D. Lachowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
[3]Zob. Socjologia administracji in statu nascendi, K. Motyka, R. Stec (red.), Warszawa 2013.
[4]Zob. A. Karpiński, Kryzys kultury współczesnej, Gdańsk 2003, 2004, s. 130.
Pojęcie „tradycja” (łac. traditio – przekazywanie) próbuję zastąpić zwrotem „totalna macierz”. Czynię tak z powodu: 1) nie-dającego się usunąć obciążenia ideologicznego „tradycji”. Na podstawie tej kategorii budują swe programy wszelkie siły konserwatywne; 2) zarezerwowania tego pojęcia przez myślących religijnie dla ukazania swego ukontentowania istniejącym porządkiem świata. „Tradycja” jest tworzywem wykorzystywanym do utrzymania status quo nawet wtedy, kiedy walczy się o powrót tego, co było, a czego aktualnie nie ma z uwagi na zaistniałe zdarzenia historyczne. W tej sytuacji tradycja przyjmuje kostium siły burzącej, zmieniającej, ale zmieniającej w kierunku powrotu tego, co było (ruch rakowy); 3) określania tym pojęciem przekazywania wiary począwszy od Biblii, poprzez pisma Ojców i Doktorów Kościoła, decyzje soborów i dokumenty papieskie a więc przekazywanie Objawienia. A zatem kategoria tradycji należy do języka religijnego. Zob. hasło „tradycja” w Słowniku kultury chrześcijańskiej, IW „Pax”, Warszawa 1997, s. 312; 4) funkcjonującego nurtu myślowego zwanego tradycjonalizmem utrzymującego, że świadomość metafizyczna, moralna czy religijna tworzy się poza indywidualnym umysłem. W XX wieku tradycjonalizm jest formą ucieczki przed nowoczesnością i postępem ludzkości we wzrastaniu w człowieczeńskości. Tradycjonalizm przyjmuje formy fundamentalizmu i integryzmu. Zob. L. Dyczewski, Tradycjonalizm, (w:) Encyklopedia katolicka, t. 19, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin 2013 oraz tamże: S. Kowalska – Myśliwiecka, Tradycja.
[5]Zob. F. Znaniecki, Wstęp do socjologii, opr. tekstu i wprowadzenie S. Burakowski, PWN, Warszawa 1988 oraz A. Karpiński, Wstęp do socjologii krytycznej, Gdańsk 2006.
[6]Stosunek społeczny jest to normatywnie uregulowany, czynny związek – tj. działania jednego wywołują adekwatne działania drugiego i odwrotnie - pomiędzy, co najmniej dwoma, osobnikami lub zbiorowiskami ludzkimi, które stanowią człony stosunku. Zob. A. Karpiński, Słownik pojęć filozoficzno-socjologicznych, Gdańsk 2007; Świat nazwany. Słownik pojęć filozoficzno-socjologicznych, Gdańsk 2017, WWW.adamkarpinski.pl.
